Po wielu miesiącach przygotowań, wielu rozmowach z firmami organmistrzowskimi i konsultantami na temat remontu naszych organów została podpisana 8 maja 2006 r. Umowa o dzieło dotycząca prac związanych z organami a zatwierdzona przez Kurię Diecezjalna w Tarnowie 12 czerwca 2006 r. Wykonawcą prac został wybrany p. organmistrz Mirosław Jakubowski z Włocławka.


W naszej diecezji budował on organy (jeszcze jako pracownik znanej warszawskiej firmy organowej Włodzimierza Truszczyńskiego) m.in. w Sanktuarium NMP w Tuchowie oraz w Woli Rzędzińskiej koło Tarnowa. Instrumenty te znane są z dobrej jakości i trwałości. W firmie, poza wykonywaniem wszelkich prac organmistrzowskich, specjalizował się intonacją i strojeniem, a więc nadawaniem ostatecznego brzmienia budowanym instrumentom. Obecnie M. Jakubowski prowadzi własny zakład we Włocławku.


W toku prowadzonych rozmów ustalono bardzo obszerny zakres prowadzonych prac. Okazało się bowiem, iż z istniejącego instrumentu będzie można wykorzystać jedynie większość piszczałek. Pozostałe elementy (wentylator, miechy, kanały powietrzne, wiatrownice, traktura tonowa i rejestrowa, kontuar z klawiaturami, konstrukcja) muszą być wykonane nowe. Modernizacja organów będzie polegała nie tylko na wymianie tych zniszczonych przez czas i szkodniki drewna elementów, ale jednocześnie na całkowitej zmianie systemu ich działania. Zastosowany bowiem dotychczas system traktury pneumatycznej i wiatrownic przeponowych, nie jest w stanie poprawnie funkcjonować, pomimo remontów. System ten z powodu awaryjności, konieczności ciągłych regulacji, niepewnego działania, jest wycofywany ze współczesnego budownictwa organowego na rzecz znanego od wieków, a więc sprawdzonego i obecnie udoskonalonego systemu traktury mechanicznej i wiatrownic klapowo-zasuwowych. System mechaniczny jest uznawany za najlepszy, dlatego też zrezygnowaliśmy z planowanej wcześniej traktury elektromagnetycznej a organy zostaną przebudowane z systemu pneumatycznego na wspomniany wyżej system mechaniczny.


Jak przebiegają prace ?

Jak można zauważyć stare organy zostały rozebrane w całości. Pozostał chór, który będzie oczyszczony, pomalowany i przygotowany do przebudowy organów.

W okresie od maja do końca 2006 roku, w zakładzie we Włocławku zostały wykonane nowe wiatrownice klapowo-zasuwowe dla naszych organów. Są to skomplikowane urządzenia w formie drewnianych skrzyni, na których ustawiane są piszczałki.

Każdy głos ma swoją zasuwę na wiatrownicy. W ten sposób wiatrownice spełniają ogromnie ważną funkcję w organach: rozdzielają sprężone powietrze kolejnym głosom, jak i poszczególnym piszczałkom w głosach. Skomplikowana konstrukcja i wymagana duża precyzja powodują, iż zaprojektowanie i wykonanie kompletu wiatrownic trwa ok. 6 miesięcy. Wiatrownice do naszych organów są już wykonane z dobrych materiałów i solidnie zabezpieczone przed szkodnikami. Niedługo pojawią się zdjęcia w gablocie.

W niemieckiej firmie Laukhuff w Stuttgardzie zostały zamówione niezbędne elementy organowe. Czekamy obecnie na ich dostarczenie.

Po demontażu organów piszczałki przeznaczone do ponownego wykorzystania będą gruntownie czyszczone, naprawiane i konserwowane. Część z nich będzie wymagała również wymiany na nowe w tym cały nowy głos organowy.

W marcu po dostarczeniu elementów z Niemiec rozpocznie się montaż na chórze. Na nowej konstrukcji zostaną zamontowane wcześniej wykonane nowe wiatrownice i miechy oraz nowy, cichobieżny wentylator, który umieszczony bezpośrednio na chórze, wewnątrz organów, zapewni stabilne warunki pracy instrumentu. Wymienione wyżej elementy połączone zostaną nowymi kanałami powietrznymi.

Równocześnie powstawać będzie obudowa instrumentu, czyli szafa organowa, której centralną część zajmie kontuar (stół gry) systemu mechanicznego, sprowadzony ze wspomnianej firmy Laukhuff, z dwiema klawiaturami ręcznymi (manuałami) i jedną nożną (pedałem).

Po wielkanocnych świętach zostanie rozplanowana i wykonana wewnątrz szafy organowej traktura mechaniczna na częściach firmy Laukhuff, gwarantujących niezawodną pracę i trwałość. Traktura to skomplikowany mechanizm, umożliwiający grę na organach. Jest to jak gdyby „system nerwowy" organów. Składa się z bardzo licznych dźwigni, przekładni kątowych, wałków skrętnych, abstraktów.

W maju 2007 roku powinien nastąpić montaż, intonacja i strojenie piszczałek, oraz ostateczna regulacja mechanizmów. Latem spodziewamy się zakończenia prac, odbioru i przekazania organów do użytku parafii. Organy będą posiadały 24 głosy i ponad 1500 piszczałek. Na czas przeprowadzanych prac remontowo-modernizacyjnych, w kościele zainstalowane są zastępcze organy elektroniczne.

Całkowicie zmieni się wygląd zewnętrzny instrumentu. Na chórze, w miejscu gdzie dotąd widzieliśmy rząd srebrzystych piszczałek, wybudowana zostanie balustrada, za nią, nieco w głębi, widać będzie górną część szafy organowej z wbudowanym kontuarem, a piszczałki, umieszczone powyżej, wypełnią całą przestrzeń pod charakterystycznym łukiem: od największych pośrodku, do mniejszych po bokach. Budowa instrumentu narzuca takie usytuowanie kontuaru, iż grający na organach skierowany będzie tyłem do ołtarza, a akcję liturgiczną pozwoli śledzić specjalnie umieszczone lustro.

Z powyższego opisu widać, że organy to nie tylko jeden rząd piszczałek widoczny z kościoła. Stanowi on zaledwie mały fragment bardzo złożonego i skomplikowanego instrumentu. Nie należy się więc dziwić, iż wszystkie prace, niezwykle precyzyjne, pochłoną sporo czasu, materiałów oraz środków finansowych. Jednak zastosowanie wiatrownic typu klapowo-zasuwowego w połączeniu z trakturą mechaniczną i nowym kontuarem, z wykorzystaniem zachodnich części, wydaje się dzisiaj najlepszym i najtrwalszym rozwiązaniem w budownictwie organowym. Można powiedzieć, że czeka nas praktycznie budowa nowego instrumentu, gdyż, nie licząc piszczałek, istotnie, wszystkie pozostałe elementy będą nowe. Z drugiej jednak strony, właśnie te piszczałki, stanowią w organach część najbardziej kosztowną i dlatego kwota planowanych prac, choć bardzo wysoka, jest co najmniej trzykrotnie niższa, w porównaniu z ceną podobnych, nowych organów budowanych w całości od podstaw. Co prawda, zachowane w naszych organach piszczałki nie są może najwyższej klasy pod względem brzmienia, jednak po przeprowadzonych pracach remontowych i intonacyjnych są w stanie zagwarantować jeszcze długą sprawność i trwałość.

Wierzymy, że przyjęte rozwiązania techniczne, a także kompetencje wykonawcy, zaowocują stworzeniem instrumentu pięknego, sprawnego i trwałego, który nam wszystkim i przyszłym pokoleniom będzie służył pomocą w nieustannym uwielbieniu Stwórcy wszelkiego dobra.

Kończąc drugą informację na temat naszych organów, prosimy o modlitwę w intencji wykonywanych prac o szczęśliwy ich przebieg jak również w intencji wszystkich ofiarodawców na ten cel. Dziękujemy też wszystkim ofiarodawcom, którzy złożyli ofiary na organy w różnej formie składając je w czasie comiesięcznych zbiórek, na konto parafii czy w inny sposób. O tych ofiarach poinformujemy w następnej informacji. Liczymy na nowe zaangażowanie się w tej sprawie wszystkich parafian by rozpoczęte prace zostały nie tylko wykonane ale i wypłacone. Bóg zapłać wszystkim.